HISTORIA

W latach 1428-1431 występuje w zapi­skach konsystorza włocławskiego szlachcianka Doro­ta z Zagajewic. Na sejmiku w Radziejowie w 1437 roku była rozpatrywana sprawa Włodka z Zagajewic. W 1489 roku Zagajewice były podzielone na 3 dzia­ły, w których znajdowały się folwarki szlacheckie. W latach 1543-1583 Zagajewice były własnością Wojciecha Drogowskiego i Stanisława Klekota. W la­tach 1598-1620 1 łan posiadał Piotr Grabski herbu Dołęga, chorąży brzeski (1603-1606), starosta krusz­wicki (1606-1617), chorąży brzeski (1617-1618). W 1717 roku Zagajewice kupił Andrzej Biesiekierski herbu Pomian, skarbnik bydgoski (1737-1753), po którym dziedziczył Antoni Biesiekierski. Na mocy za­pisu testamentowego Antoniego Biesiekierskiego, który nie posiadał dzieci, Zagajewice w 1821 roku przeszły w ręce jego syna chrzestnego - Józefa Ko­złowskiego i jego żony Marianny z domu Kownac­kiej. Od 1842 do 1901 roku wieś znajdowała się w posiadaniu rodziny von Backmann, a następnie ro­dziny Friede. W 1908 roku majątek wykupiła Komi­sja Kolonizacyjna. W 1919 roku majętność znalazła się w posiadaniu Joachima Busse z Łątkowa. W 1935 roku nabył ją Zygmunt Smoczyński, dyrektor cu­krowni w Janikowie. W 1946 roku przeszła na wła­sność Skarbu Państwa Polskiego.

Od XV do XVIII wieku wieś należała do woje-wódzwa inowrocławskiego. Około 1590 roku dzie­sięcinę pobierała kapituła włocławska. Dziesięcina należała się również plebanowi z Brudni. W latach 1655-1660 zniszczenia spowodowała wojna polsko-szwedzka. Niekorzystne zmiany w sytuacji gospodar­czej wsi przyniosła również wojna północna z lat 1700-1721.

W 1772 roku w wyniku I rozbioru Polski Zaga­jewice znalazły się w zaborze pruskim. W latach 1807-1815 należały do Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku przeszły ponownie pod panowanie Prus. Około 1883 roku folwark obejmował 324 ha. W 1895 składał się z pałacu wybudowanego około

1890 roku, domu dla urzędnika, chlewu, spichrza z mieszkaniem, stodoły, owczarni, domu dla ogrod­nika, obory, domów mieszkalnych, pralni. We wsi było 6 chałup, w których mieszkało 166 osób, w tym 79 katolików. W 2 połowie XIX wieku melioracji gruntów dokonała spółka melioracyjna z Murzynna. W 1905 roku majętność ziemska zajmowała obszar 330,60 ha, na którym mieszkały 123 osoby.

W 1919 roku wieś znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W latach 20. XX wieku we wsi by­ło 231,18 ha ziemi. W 1931 roku wieś zamieszkiwało 111 osób. W 1933 roku Zagajewice zostały włączone do gminy obwodowej Dąbrowa Biskupia.

W latach 1939-1945 znajdowały się pod okupacją hitlerowską. Zostały wyzwolone w styczniu 1945 roku.

Źródło: Gmina Dąbrowa Biskupia / Historia i współczesność / Informator / autor: Katarzyna Hewner