HISTORIA

Najwcześniejsza wzmianka o wsi pocho­dzi z 1489 roku, kiedy to jej właścicielem był Paweł Wolski. W 1583 roku wieś podzielono między 5 człon­ków rodziny Wolskich, z których każdy miał po 1 łanie ziemi. W 1695 roku część wsi była królewszczyzną, a część własnością szlachecką. W 1720 roku Wola Sta­nomińska była własnością Konstantego Wolskiego. W 1846 roku właścicielem wsi był S. Lewrenz. W la­tach 1851-1860 majątek należał do Franciszka Wysiec-kiego. W 1861 roku przeszedł na własność rodziny Kunkel i pozostawał w jej posiadaniu do 1890 roku. Od 1891 do 1901 roku właścicielem majętności był Bruno Hagen. W 1901 roku przeszła w ręce Ludwiga z Kawęczyna, po którym dziedziczyła w 1911 roku jego żona Klara Ludwig z domu Brantych. W 1929 roku dziedziczył jej syn Ryszard Ludwig. W 1946 roku ma­jątek przejął Skarb Państwa Polskiego.

Od XV do XVIII wieku Wola Stanomińska na­leżała do województwa inowrocławskiego. W 1489 roku we wsi znajdowało się kilka folwarków szlachec­kich. Oprócz licznej szlachty, wieś zamieszkiwał tylko 1 chłop. W 1598 roku dziesięcinę z folwarku pobie­rał pleban z Brudni. W latach 1655-1660 zniszczenia gospodarcze spowodowała wojna polsko-szwedzka. Spustoszeń dokonała także wojna północna z lat 1700-1721.

W 1772 roku w wyniku I rozbioru Polski Wola Stanomińska znalazła się w zaborze pruskim. W la­tach 1807-1815 należała do Księstwa Warszawskie­go. W 1815 roku przeszła pod panowanie Prus. Oko­ło 1890 roku zajmowała 272 ha. We wsi były 4 cha­łupy, w których mieszkało 96 osób, w tym 83 katoli­ków i 13 protestanów. Na początku XX wieku rząd pruski wydzielił okręg łowiecki o powierzchni 272 ha. W 1905 roku wybudowano do Woli Stanomiń-skiej drogę.

W 1919 roku wieś znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W latach 20. XX wieku zajmowała obszar 271 ha. W 1931 roku we wsi mieszkały 102 osoby. W 1933 roku Wola Stanomińska została włą­czona do gminy obwodowej Dąbrowa Biskupia.

        W latach 1939-1945 wieś znajdowała się pod okupacją Niemiec hitlerowskich, spod której została wyzwolona w styczniu 1945 roku.

Źródło: Gmina Dąbrowa Biskupia / Historia i współczesność / Informator / autor: Katarzyna Hewner