HISTORIA

Najstarsza wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu księcia kujawskiego i łęczyckiego Kazimierza I z 1250 roku, zwalniającego wsie biskupstwa włocławskiego, wśród nich Ośniszczewo, z ciężarów prawa książęcego. W nieznanych bliżej okolicznościach część Ośniszczewa stała się własnością rycerską. W 1263 roku posiadaczem tej części był Ubysław z rycerskiego rodu Pomianów. W 1349 roku kolejny Ubysław z rodu Pomianów toczył proces o część swej ojcowizny w Ośniszczewie z biskupem włocławskim Maciejem z Gołańczy, któremu ostatecznie została przysądzona przez sąd królewski w Brześciu. W 1393 roku biskup włocławski Henryk podarował dziesięci­nę z Ośniszczewa kościołowi włocławskiemu. W 1489 roku wieś należała do biskupstwa włocław­skiego. W latach 1510-1534 część wsi była w rękach szlacheckich, a część w posiadaniu biskupa włocław­skiego. Z obu wymienionych części biskupstwo wło­cławskie pobierało dziesięcinę. W 2 połowie XVI wieku 10 łanów we wsi było własnością Wojciecha Moszczeńskiego. W XVII i XVIII wieku Ośniszczewo należało do hrabiów Dąmbskich z Lubrańca her­bu Godziemba. W 1865 roku właścicielem wsi był Theodor Carl Ferdinand von Pelkowski, od 1880 ro­ku Zofia Heinowska z domu von Pelkowska. W 1886 roku Ośniszczewo było w posiadaniu Flory z Dąmbskich Heinowskiej. W 1908 roku majątek przeszedł w ręce Arnolda Rosenstiela z Lipia, po któ­rym w 1926 roku dziedziczyła jego żona Elfrieda Ro-senstiel z domu von Wilamowitz-Moellendorff i syn Helmuth Conrad Rosenstiel. W 1946 roku majątek przejął Skarb Państwa Polskiego.

W średniowieczu wieś należała do parafii w Grabiu. Część wsi, będąca własnością biskupstwa wło­cławskiego, wchodziła w skład klucza parchańskiego, a następnie raciąskiego. W 1489 roku we wsi znajdo­wało się 9 łanów ziemi zasiedlonej i 3 łany opuszczo­ne (deserty). Istniał także folwark oraz karczma. W latach 1510-1511 dochody z poradlnego z 4 ła­nów ziemi z działu biskupiego czerpało starostwo inowrocławskie. W 1534 roku został utworzony no­wy folwark przez biskupa włocławskiego Macieja Drzewieckiego. Wieś zamieszkiwało wówczas 5 chło­pów, którzy posiadali 11,5 łanu, z których płacili czynsz i składali świadczenia w naturze biskupowi włocławskiemu. Zobowiązani byli także do odrabia­nia 1 dnia w tygodniu na folwarku oraz dostarczania podwód. Opuszczone pola były uprawiane przez kmieci z Brudni i Stanomina. W 1582 roku we wsi znajdowało się 5 chłopów, którzy mieli po włóce zie­mi. Kilka włók było dzierżawionych przez szlachci­ców Stanisława i Marcina Zagajewskich, karczmarza (poddanego Zagajewskich), karczmarza ze Stanomina i Tomasza Wolskiego. Pewną część roli posiadał także sołtys Kruczek z Brudni. Chłopi odrabiali 3 dni pańszczyzny w tygodniu na folwarku w Wonorzu i dostarczali podwody do Raciążka, Torunia i Niesza­wy. Dziesięcinę ze wsi pobierał biskup włocławski.

Od XIV do XVIII wieku wieś należała do woje­wództwa brzesko-kujawskiego. W 1632 roku było 11 chałup. Zniszczenia gospodarcze spowodowała wojna polsko-szwedzka w latach 1655-1660. W 1667 roku Ośniszczewo opustoszało wskutek wyrządzonych szkód przez wojska króla Jana Kazimierza i rokoszan hetmana J.S. Lubomirskiego. Zniszczenia gospodarcze spowodowała także wojna północna z lat 1700-1721.

W wyniku I rozbioru Polski w 1772 roku wieś znalazła się w zaborze pruskim. W latach 1807-1815 należała do Księstwa Warszawskiego. W 1815 roku

przeszła ponownie pod panowanie Prus. Około 1886 roku we wsi zajmującej obszar 414,26 ha, znajdowało się 7 chałup i 137 mieszkańców. Do okręgu domi­nialnego Ośniszczewo należał folwark Nizizna z 1 do­mem i 16 mieszkańcami. W całym okręgu mieszkały 153 osoby, w tym 125 katolików i 28 protestantów. W 2 połowie XIX wieku melioracji gruntów w Ośniszczewie dokonała spółka melioracyjna z Ośniszczewka (zał. 1879). W 1905 roku majątek ziemski obejmował 414,26 ha, na którym mieszkały 203 osoby.

W 1919 roku wieś znalazła się w granicach II Rzeczypospolitej. W 1931 roku we wsi mieszkało 178 osób. W 1933 roku Ośniszczewo weszło w skład gminy obwodowej Dąbrowa Biskupia.

W latach 1939-1945 wieś znajdowała się pod okupacją hitlerowską. Została wyzwolona w styczniu 1945 roku.

Źródło: Gmina Dąbrowa Biskupia / Historia i współczesność / informator / autor: Katarzyna Hewner