DWÓR GENERAŁA WŁADYSŁAWA SIKORSKIEGO W PARCHANIU
Długie lata pracy i wysiłku wielu osób w jednym celu, żeby na Kujawach powstał Ośrodek Pamięci Generała Władysława Sikorskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Aż wreszcie 10. grudnia 2018 roku zakończył się remont budowlany dworu w Parchaniu, w którym generał wraz z rodziną spędził wiele lat swojego życia. Tutejszą resztówkę razem z dworem kupił jeszcze w 1923 r. Przez kilkanaście lat, które przyszło tutaj spędzić rodzinie Sikorskich, bardzo związali się z tym miejscem. Tu generał pisał swoje książki, teksty polityczne, zarządzał gospodarstwem rolnym, przyjmował gości. To właśnie w tutejszym kościele parafialnym 30. września 1936 roku odbył się ślub córki Sikorskich – Zofii – z porucznikiem Stanisławem Leśniowskim.
Po premierze Władysławie Sikorskim pozostał dom, który – mamy nadzieję – stanie się miejscem wyjątkowym, przyjmującym rzesze gości pragnących poznać i zrozumieć naszą trudną, polską historię.
Perełka w koronie
„Zdaje się, że nie mamy w Polsce zachodniej takiego ośrodka, który opowiadałby zarówno o historii Legionów Polskich, czynu zbrojnego w czasie pierwszej i drugiej wojny światowej, jak i dziejach politycznych Drugiej Rzeczypospolitej, a nadto jeszcze o sylwetce gen. Władysława Sikorskiego – mówi prof. Tomasz Łaszkiewicz (prezes Oddziału Polskiego Towarzystwa Historycznego w Inowrocławiu), jeden z członków Zarządu Komitetu Pamięci Generała Władysława Sikorskiego, który zawiązał się w 2016 roku. Kieruje on również grupą roboczą, której zadaniem jest opracowanie koncepcji funkcjonowania Ośrodka i utworzenia w nim ekspozycji.
Tym bardziej jest to inwestycja wyjątkowa, bo trzeba nam wiedzieć, że leżąca w powiecie inowrocławskim Gmina Dąbrowa Biskupia, jest gminą typowo rolniczą o niewielkich dochodach, w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Mimo to już od wielu lat realizuje przy udziale zewnętrznych, unijnych i innych środków finansowych wiele inwestycji o charakterze infrastrukturalnym, ale i również służącym rozwojowi społeczno-kulturalnemu lokalnej społeczności. Dzięki temu projektowi, Ośrodek będzie mógł spełniać wiele funkcji, m.in.: gromadzić pamiątki historyczne związane z tradycją polskiego oręża okresu I i II wojny światowej, organizować spotkania, prelekcje, konferencje, a także edukować dzieci i młodzież przy pomocy nowoczesnych środków audiowizualnych. Będzie też animować badania naukowe nad dziejami oręża, przeszłością Kujaw, czy wreszcie organizować imprezy turystyczne i krajoznawcze, wzbogacone o elementy związane z lokalnymi tradycjami wojskowymi.
Długa historia przejęcia dworu gen. Władysława Sikorskiego
Starania o przejęcie dworu po generale Sikorskim to problem, który w pamięci mieszkańców regionu, historyków i regionalistów był „od zawsze”. Pierwsze możliwości przejęcia tego domu pojawiły się w 1993 r. Powstało wtedy Towarzystwo Pamięci Generała Władysława Sikorskiego, którego głównym celem statutowym było doprowadzenie do powołania we dworze muzeum. Niestety, działania te nie przyniosły oczekiwanych efektów. Udało się jedynie wpisać w roku 1995 dwór wraz z parkiem do rejestru zabytków, ze względu na jego walory historyczne.
Sytuacja zdynamizowała się przed czterema laty. Wtedy to ówczesny Wójt Gminy Dąbrowa Biskupia – Roman Wieczorek – podjął działania zmierzające do przejęcia dworu po generale W działania na rzecz wypracowania wstępnej koncepcji jego przeznaczenia oraz dalszych prac obok wspomnianego już prof. Łaszkiewicza zaangażowali się także Edmund Mikołajczak, Barbara Kwiatkowska i grupa miejscowych społeczników.
Główne cele
Główną myślą była chęć przypomnienia i przybliżenia lokalnej społeczności sylwetki generała Władysława Sikorskiego oraz szersze rozpropagowanie jego związków z Kujawami. Tak narodził się pomysł aby stworzyć Ośrodek Pamięci Generała Władysława Sikorskiego i Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. „W ten sposób – oprócz samej postaci generała – chcemy ukazać szerszy kontekst jego działalności, czyli wysiłek zbrojny tysięcy Polaków na frontach II wojny światowej. Oprócz wielkich bitew chcemy ukazać losy zwykłych ludzi. Dlatego będziemy szukali małych, nieraz cichych historii rodzinnych, aby uświadomić mieszkańcom Kujaw, że ich dziadowie dzielnie walczyli od Narwiku po piaski pustyni” – mówi prof. Tomasz Łaszkiewicz.
Całość ekspoyzcji będzie podzielona na dwie części. Na parterze powstanie wystawa, umieszczona na tzw. standach, ukazująca karierę polityczną gen. Sikorskiego na tle burzliwych losów Polaków w latach 1914-1939. A zatem obok czynu legionowego, czy wojny polsko-bolszewickiej ukazane będą trudności gospodarcze odrodzonej Rzeczypospolitej, zacięte walki polityczne oraz dramat przewrotu majowego. Obok wystawy podjęta też będzie próba zrekonstruowania gabinetu generała w Parchaniu. W drugiej części Ośrodka, usytuowanej na piętrze, powstanie ekspozycja multimedialna poświęcona roli generała Władysława Sikorskiego w czasie II wojny światowej oraz Polskim Siłom Zbrojnym na Zachodzie, którym przewodził. „Chcemy, aby ta część wystawy sugestywnie przemawiała do młodych ludzi, bo właśnie młodzież będzie naszym głównym adresatem – mówi prof. Tomasz Łaszkiewicz – Całość ekspozycji to będzie swoisty wykład o historii Polski w pierwszej połowie XX wieku, ze szczególnym śladem odciśniętym przez gen. Władysława Sikorskiego”.
„Nie ma przyszłości bez przeszłości” – św. Jan Paweł II
Pamięć tak naprawdę konstruujemy my wszyscy i to od nas zależy jak ta pamięć będzie „wyglądać”. Czy będzie żywa i wieloaspektowa, czy szara, bezbarwna, nijaka? Jednym z zadań przyszłego Ośrodka jest przypomnienie postaci generała w tym również Jego trudnych wyborów. Twórcy koncepcji Ośrodka nie mają zamiaru tego unikać, czy przed tym uciekać. Mają nadzieję, że przez pokazanie takiej bardzo ludzkiej twarzy Władysława Sikorskiego, dotrą do młodzieży. „Bardzo mnie cieszy to, że głównie nastawiamy się na młodzież. Przez wiele lat byłem nauczycielem i wiem jak trudno jest sprostać wymaganiom, jakie przed nami dorosłymi stawia młody człowiek” – mówi Wójt Gminy Dąbrowa Biskupia Marcin Filipiak.
Niewątpliwie organizatorzy zadbają o to, aby młodzież była zadowolona z wizyty w Ośrodku, będą oni mogli min.: zobaczyć i przymierzyć dawne umundurowanie, przejechać się pojazdami wojskowymi, czy obejrzeć rekonstrukcje wybranych epizodów z dziejów polskiego oręża. Nasza młodzież będzie mogła się także wykazać i wziąć udział w ogólnopolskim festiwalu amatorskich filmów dokumentalnych nt. tradycji polskiego oręża.
Dworek – studnia bez dna
„Mamy tak wiele pomysłów, co moglibyśmy tutaj zrobić, że sami czasami się śmiejemy z siebie, że ponosi nas wyobraźnia” – mówi Barbara Kwiatkowska, dyrektor szkoły w Parchaniu od 30 lat dbająca o pamięć o gen. Sikorskim.
„Dworek Generała Sikorskiego daje wiele możliwości. Będziemy mogli organizować tutaj festyny, można ustanowić kapitułę nagrody imienia gen. Sikorskiego, nagrody dla osób zasłużonych w pracy nad utrwalaniem tradycji polskiego oręża na Kujawach, organizować cykliczne gale z okazji przyznawania nagród, czy ustanowić odznakę imienia Generała Sikorskiego dla młodzieży współpracującej z Ośrodkiem lub w inny sposób zaangażowanej w utrwalanie tradycji wojskowych – podsumowuje dyrektor Barbara Kwiatkowska.
Wszystko przed nami. Pierwsze kroki zostały poczynione, a już w tym roku będziemy mogli wspólnie cieszyć się tak wyjątkowym miejscem na Kujawach.
KALENDARIUM KUJAWSKO – POMORSKIE:
31.12.2018 – odbiór wyremontowanego Dworu generała Władysława Sikorskiego,
31.12.2018 – zakończenie działalności Izby Pamięci generała Władysława Sikorskiego,
15.05.2011 – odsłonięcie obelisku - patrona szkoły w Parchaniu,
04.07.2009 – otwarcie pokoju Jego imienia w hotelu „Bast” w Inowrocławiu,
15.08.2005 – odsłonięcie pomnika generała w uzdrowisku w Inowrocławiu,
25.09.2004 – nadanie imienia generała Zespołowi Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Inowrocławiu,
04.07.2003 – odsłonięcie tablicy pamiątkowej na dworku w Parchaniu,
04.07.1998 – odsłonięcie tablicy pamiątkowej w kościele pw. św. Wojciecha w Parchaniu,
04.07.1997 – odsłonięcie tablicy pamiątkowej w kościele garnizonowym w Inowrocławiu,
20.05.1986 – utworzenie w Parchaniu Izby Pamięci,
20.09.1981 – odsłonięcie obelisku z tablicą pamiątkową w Parchaniu i nadanie Jego imienia miejscowej Szkole Podstawowej,
30.09.1936 – ślub Zofii Sikorskiej w kościele w Parchaniu,
1934-1939 – jest kuracjuszem uzdrowiska w Inowrocławiu,
20.09.1925 – dokonuje otwarcia Izby Tradycji 59 Pułku Piechoty w Inowrocławiu,
10.09.1924 – jako minister spraw wojskowych bierze udział w święcie 4 Pułku Artylerii Lekkiejw Inowrocławiu,
1923-1939 – wraz z małżonką i córką mieszka w Parchaniu,